تاریخچۀ دانشکده موسیقی
آموزش آکادمیک موسیقی در ایران با تأسیس «شعبۀ موزیکِ» مدرسۀ دارالفنون در سال 1247 هجری شمسی آغاز شد. آن نهاد در سیری تطوری، به «مدرسۀ موزیک» (1297)، «مدرسۀ موسیقی دولتی» (1307)، «مدرسۀ موسیقار» (1311) و «هنرستان عالی موسیقی» (1317) تغییر نام پیدا کرد. پس از انقلاب اسلامی ایران، هنرستان عالی موسیقی و «هنرستان موسیقی ملی» (تأسیس 1328) در هم ادغام شدند و به مجتمع دانشگاهی هنر پیوستند.
گروه موسیقیِ مجتمع دانشگاهی هنر از سال 1368 فعالیت آموزشی خود را در زمینۀ موسیقی نظامی و کارشناسی موسیقی ایرانی آغاز کرد و از سال 1373، با تغییر عنوان کارشناسی موسیقی ایرانی به نوازندگی موسیقی ایرانی و اضافه شدن نوازندگی موسیقی کلاسیک غربی، به «دانشکدۀ موسیقی» تبدیل شد. در طی سنوات بعدی آموزش در رشتههای موسیقی نظامی، نوازندگی ساز ایرانی، نوازندگی ساز جهانی، آهنگسازی و موسیقیشناسی (اتنوموزیکولوژی) در دانشکدۀ موسیقی دانشگاه هنر، تحت ریاست آقایان شریف لطفی، دکتر محمدرضا آزادهفر، دکتر سیدحسین میثمی، حمیدرضا دیبازر و دکتر حمید عسکری، تداوم داشته است.
تاریخچه دانشکده موسیقی دانشگاه هنر:
در نیمههای دورهی قاجار و در روزگار ناصرالدین شاه، چند سال پس از گشایش مدرسهی دارالفنون که به کوشش و فرمان میرزاتقیخان امیرکبیر در سال 1230 تاسیس شده بود، شعبهی موزیک این مدرسه به عنوان اولین مرکز رسمی آموزشِ موسیقی کلاسیک اروپایی در ایران، با همت و ریاست موسیو لومرِ فرانسوی که که در سال 1247برای سازماندهی موسیقی ارتش ایران از طرف دولت فرانسه به ایران آمده بود، تشکیل شد.تمرکز اصلی این مرکز بر امر تربیت نوازندگان موسیقی نظامی بود. پس از فوت لومر در سال 1288 سرتیپ غلامرضا مینباشیان، ملقب به سالار معزز که از اولین شاگردان لومر و از نخستین فارغالتحصیلان شعبه موزیک مدرسه دارالفنون و دانش آموخته کنسرواتوار سنپترزبورگ بود جانشین او در مقام ریاست آن مدرسه شد. پس از سالها فعالیتِ این مرکز آموزشی، مقارن با سال 1297 شمسی، شعبهی موزیک مدرسهی دارالفنون به مدرسهی موزیک تغییر نام داده و زیر نظر وزارت معارف تا سال 1307به کار خود ادامه میدهد.
درزمان تصدی سالار معزز، فرزند ایشان غلامحسین مینباشیان که از فارغالتحصیلان شعبه موزیک مدرسه دارالفنون و دانش آموختهی موسیقی درآلمان بود، به آموزش ساز ویلن در این مدرسه همت گماشت و این چنین بود که غیر از موسیقی نظامی ،آموزش موسیقی کلاسیک اروپایی نیز به این مجموعهی آموزشی اضافه شد.
پس از انقراض سلسلهی قاجاریه و روی کار آمدن رضا شاه پهلوی و درپی ایجاد تغییرات بنیادین در دولت مهدیقلی هدایت سومین نخست وزیر دورهی پهلوی اول، درسال 1307ریاست این مدرسه به علینقی وزیری واگذار و به مدرسهی موسیقی دولتی تغییر نام میدهد. وزیری از سال 1297 تا 1302 در فرانسه و آلمان مبانی موسیقی اروپایی را تحصیل نموده بود و در سال 1302 شخصاً و به طور مستقل مدرسه عالی موسیقی را با نیت ارتقا و به روز نمودن آموزش و اجرای موسیقی ایرانی تاسیس نموده بود.از آنجایی که وزیری خود دانش آموختهی موسیقی کلاسیک ایرانی و نوازندهی چیره دست و صاحب تالیف ساز تار بود، انتصاب وی به این سِمت، راه را برای پذیرش هنرآموزان موسیقی ایرانی به این مرکز آموزشی باز میکند. در سال 1311 به پیشنهاد مهدی قلی هدایت نخست وزیر وقت، مدرسهی موسیقی دولتی به مدرسهی موسیقار تغییر نام میدهد. دوسال بعد دراواخر سال 1313 پس ازعزل مهدی قلی هدایت و انتصاب مجدد محمدعلی فروغی بر مسند نخست وزیری، ریاست مدرسهی موسیقار یا همان هنرستان موسیقی دولتی مجدداً به غلامحسین مینباشیان واگذار میشود.
در پی این تغییر و به دلیل بیاعتقادی مینباشیان به آموزش موسیقی ایرانی درهنرستان، آموزش موسیقی ایرانی از دروس هنرستان موسیقی حذف میشود.این درحالی است که در سال 1317 بعد از تاسیس ادارهی موسیقی کشور که ریاست آن با حفظ سِمتِ قبلی به غلامحسین مین باشیان واگذار شده، با تشکیل دورهی عالی برای ارائه دروس دورهی کارشناسی در هنرستان موافقت و نام هنرستان موسیقی به هنرستان عالی موسیقی تغییر میکند و در همین سال یک شعبهی تخصصی آموزش موسیقی نظامی نیز درهنرستان عالی موسیقی راه اندازی میشود. در سال 1320 پس از انتصاب دکتر عیسی صدیق به سمت سرپرست وزارت معارف، به واسطهی خصومتی شخصی که بین ایشان و غلامحسین مینباشیان وجود داشت برای دومین دفعه مینباشیان از ریاست هنرستان عزل و مجدداً علینقی وزیری به سمت ریاست هنرستان گمارده میشود. ازاین رو مجدداً امکان حضور هنرآموزان موسیقی ایرانی در کنار هنرآموزان موسیقی غربی برقرار میشود، اما در این کشمکش شعبهی موسیقی نظام تعطیل میشود.
در سال 1325 پرویز محمود که در بلژیک تحصیلات موسیقی را پیگیری نموده و بعد از مراجعت به ایران ارکستر سمفونیک تهران را پایه گذاری کرده بود به ریاست هنرستان گمارده میشود. وی نیز که همگرایش با غلامحسین مینباشیان بوده است پس از کوشش فراوان، با جلب نظر شورای عالی فرهنگ، موفق به حذف موسیقی ایرانی از برنامهی آموزشی هنرستان میشود.در پی این حذفِ مجدد، روحالله خالقی به پشتوانه انجمن موسیقی ملی که پیشتر در سال 1322 توسط خود وی و با همکاری موسیقیدانان طراز اول موسیقی ایرانی تاسیس شده بود، طرحی را مبنی بر تاسیس هنرستان موسیقی ملی به پشتوانهی توان آموزشی و اعتبار موسیقایی اعضای انجمن موسیقی ملی، تقدیم شورای عالی فرهنگ میکند.
این چنین است که بعد ازسالها کشمکش، در شورای مزبور تصمیم بر آن میشود که تدریس موسیقی ایرانی و موسیقی غربی در یک موسسه به صلاح نیست و بهتراست مرکز تدریس این دو نوع موسیقی از هم جدا شود. اینگونه است که هنرستان موسیقی ملی در سال 1328 به همت روحالله خالقی تاسیس میشود.در پی نقش خالقی موسیقی کلاسیک ایران و موسیقی کلاسیک غربی از سهمی تقریباً برابر در نظام آموزشی کشور برخوردار میشوند. در ادامه بین سالهای 1351 تا 1358هنرستان عالی موسیقی با ادغام در تشکیلات دانشگاه فارابی که با نیت حفظ و گسترش هنرهای سنتی تشکیل شده بود به حیات خود ادامه میدهد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و طی شدن دورهی انقلاب فرهنگی، هنرستان عالی موسیقی و هنرستان موسیقی ملی در کنار موسساتی نظیر دانشکدهی هنرهای تزئینی و دانشکدهی هنرهای دراماتیک به مجتمع دانشگاهی هنر که بر پایههای دانشگاه فارابی استوارشده بود پیوسته و به عنوان گروه موسیقی با برگزاری دورهی کارشناسی موسیقی در ذیلِ سازمانِ دانشکدهی هنرهای کاربردی این مجتمع دانشگاهی فعالیت میکند.
گروه موسیقیِ مجتمع دانشگاهی هنر در سال 1370 موفق به پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی موسیقی نظامی میشود. در ادامه با کوششهای بیدریغ و هوشمندانهی جناب آقای شریف لطفی پس از اخذ موافقت شورای گسترش آموزش عالی در سال 1373 این گروه با تفکیک دو گرایش نوازندگی موسیقی ایرانی و نوازندگی موسیقی کلاسیک غربی (موسیقی جهانی) و با پشتوانهی گروه موسیقی نظامی از شکل گروه موسیقی زیر نظر دانشکدهی هنرهای کاربردی خارج و مستقلاً به دانشکدهی موسیقی تبدیل و در پردیس کرجِ دانشگاه هنر مستقر شده و به فعالیت میپردازد.
اینگونه است که اولین دانشکدهی موسیقی در تاریخ ایران ایجاد میشود. این دانشکده مفتخر است که برای اولین بار در ایران، به سال 1378 مقطع کارشناسی ارشد نوازندگی ایرانی و نوازندگی جهانی و آهنگسازی را راهاندازی میکند.در قدمهای بعدی با اضافه شدن مقطع کارشناسی آهنگسازی در سال 89 و کارشناسی ارشد اتنوموزیکولوژی در سال 93 شاهد گسترش روز افزون ابعاد فعالیت این مجتمع دانشگاهی به لحاظ کمی و کیفی بودهایم.
رؤسای دانشکدهی موسیقی بدین قرار بودهاند:
- از بدو تاسیس دانشکده در سال 1373 تا سال 1390 آقای شریف لطفی
- از سال 1390 تا سال 1392 آقای دکتر محمدرضا آزادهفر
- از بهار سال 1393 تا تابستان 1393 آقای دکتر سیدحسین میثمی
- از تابستان 1393 تا تابستان 1395 آقای حمیدرضا دیبازر
- از پائیز 1396، آقای دکتر حمید عسکری